1. Jak skutecznie leczyć odleżyny?
2. Jaką bieliznę wybrać dla obłożnie chorego?
3. Jakie opatrunki są odpowiednie w terapii odleżyn?
4. Jak stosować profilaktykę odleżyn?
5. Jak dbać o skórę wokół odleżyn?
6. Jak stosować specjalne plastry w terapii odleżyn?
7. Jakie są przyczyny powstawania odleżyn?
8. Jak pielęgnować chorego z odleżynami?
9. Jak myć obłożnie chorego?
10. Jakie sprzęty są potrzebne przy opiece nad obłożnie chorym?
11. Jak opiekować się nad obłożnie chorym w domu?
12. Jak postępować przy zaparciach u obłożnie chorego?
13. Jak utrzymać higienę osób obłożnie chorych?
Jak utrzymać higienę osób obłożnie chorych?
Odpowiednia higiena to podstawa sprawnej opieki nad osobami obłożnie chorymi. Właściwe zabiegi sanitarne i pielęgnacyjne poprawiają samopoczucie i kondycję (również psychiczną) pacjenta. Co najistotniejsze – pomagają skutecznie zapobiegać infekcjom skóry i tworzeniu się bolesnych odleżyn lub ich rozwojowi.
Należy codziennie dokładnie myć chorego. Do kąpieli najlepiej stosować mydeł o pH 5,5, które nie zaburzają naturalnego odczynu skóry, a także zapobiegają jej podrażnieniu (1). Ważne, by starannie osuszyć ciało po myciu, zwłaszcza wszystkie jego fałdki i „załamania” – wilgoć prowadzi do powstawania maceracji (rozpulchniania) skóry, a w konsekwencji do odleżyn. Czyste i wytarte ciało trzeba odpowiednio natłuścić – np. przy pomocy oliwki. Bardzo suchej skórze ulgę przyniesie krem propolisowy. Powinno się też zabezpieczyć partie ciała, które są najczęściej uciskane i mają styczność z podłożem. Można posmarować je maścią nagietkową albo lanolinową (2). Nie wolno łączyć preparatów natłuszczających z talkiem bądź pudrem, ponieważ utworzą twardą powłokę, która podrażni skórę. Między kąpielami warto stosować opatrunki, które pomagają uniknąć odleżyn lub efektywnie hamują ich rozwój. Skuteczną zaporę dla drobnoustrojów i bakterii stanowią hydrokoloidy (3) (np. Granuflex). Dzięki nim zniszczone komórki szybciej ulegają regeneracji, a zmiana skórna prędzej się goi. Przyczynia się do tego wilgotne środowisko, jakie utrzymują w ranie, jednocześnie nie przepuszczając wilgoci z zewnątrz (są wodoodporne).
Pielęgniarka środowiskowa podczas wizyty domowej zwykle szkoli opiekunów, w jaki sposób postępować w czasie codziennej toalety. Pokazuje metody postępowania, dzięki którym chory odczuje jak najmniejszy dyskomfort czy dolegliwości bólowe. Należy także uważać, by nie nadwyrężyć własnego kręgosłupa, dźwigając albo przekładając pacjenta na łóżku. W dzień warto ciało obłożnie chorego przemywać mokrymi chusteczkami z lanoliną lub wyciągiem z rumianku – również wtedy, gdy nie cierpi z powodu odparzeń. Tym zaś też sprzyja niedostateczne osuszenie skóry. Odparzenia najczęściej występują w okolicach pachwin i między pośladkami. Wilgoć w szczelinach i fałdkach skóry skutkuje zaczerwienieniem, uczuciem świądu lub pieczenia, a nieraz także bólu. Dolegliwości pomaga uniknąć odpowiednia bielizna, najlepiej bawełniana oraz piżama bądź koszula nocna – cienka i przewiewna (by ciało jak najmniej się pociło). Przypadłość złagodzą napary z rumianku (trzeba przemywać nimi zaczerwienione partie skóry) (4).
Niebezpieczną wilgotność pomagają zlikwidować specjalne preparaty wysuszające, np. zasypki albo kremy antyodparzeniowe. W ich składzie znajduje się na ogół tlenek cynku, który wykazuje właściwości przeciwbakteryjne.
Chorym obłożnie często zdarza się nietrzymanie moczu czy kału, więc trzeba zadbać o nieprzemakalną podkładkę pod materac w postaci np. jednorazowego prześcieradła, które łatwo wymienić. Można stosować też podkłady wielokrotnego użytku z tzw. gumowanej flaneli (pierze się je w pralce).
Zabiegi higieniczne pozwalają pacjentowi uniknąć wielu kłopotów zdrowotnych, ale najważniejsze, że utrzymują go również w dobrej kondycji psychicznej – warunek niezwykle istotny w terapii przewlekle chorych.
1. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Świdnicy, http://www.szpital.swidnica.pl/files/aktualnosci_2013/odlezyny_porady_dla_pacjenta_2013.pdf, s. 5, dostęp: 29.05.2015
2. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej im. dr Janusza Daaba w Piekarach Śląskich,, http://www.urazowka.piekary.pl/odlezyny.pdf, s. 4-5, dostęp: 29.05.2015
3. Szpital Wojewódziki im. Jana Pawła II w Zamościu (Oddział Neurologiczny),, http://www.szpital.zam.pl/dokumenty/Informator_odlezyny.pdf, s. 10-12, dostęp: 29.05.2015
4. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Świdnicy, jw.