Domowa opieka nad obłożnie chorym nierzadko okazuje się trudna i wymagająca. Jednym z najważniejszych aspektów codziennej troski jest zapobieganie odleżynom – zaniedbanie ich może prowadzić do obumarcia głęboko położonych tkanek, zakażeń bateryjnych, a nawet śmierci. Pielęgnację z pewnością ułatwią odpowiednie łóżko i materac – oto kilka porad, jak je wybrać.
Komfort dla chorego, wygoda dla opiekuna
Łóżko dla obłożnie chorego powinno być wyposażone w leże o wymiarach około 190-210 cm długości i 90 cm szerokości, podobnie jak łóżka szpitalne. Takie wymiary z jednej strony są wygodne dla leżącego, z drugiej – ułatwiają niezbędne czynności pielęgnacyjne.
Standardowe wyposażenie modeli rehabilitacyjnych obejmuje zazwyczaj wysięgnik z uchwytem, ruchome barierki czy regulowany zagłówek. Nowoczesne łóżka mają możliwość regulacji oraz sterowanego podnoszenia i opuszczania, co znacznie ułatwia wstawanie lub siadanie. Dodatkową zaletą takiego modelu jest łatwość w utrzymaniu higieny. Łóżko dla obłożnie chorego powinno być także wyposażone w kółka umożliwiające jego przemieszczanie.
Dobry materac – czyli jaki?
Specjalistyczny materac przeciwodleżynowy ma za zadanie zapobiegać długotrwałemu uciskowi w jednym miejscu i usprawniać wentylację, gdyż zbyt duża wilgotność należy do głównych czynników przyczyniających się do powstawania odleżyn. Na rynku dostępne są materace rurowe lub bąbelkowe, które stabilizują, dopasowują się do ciała, mają właściwości termoregulacyjne. Specjalne pompy wtłaczają powietrze cyklicznie do różnych komór – w ten sposób ciało chorego jest podpierane w różnych częściach. Takie rozwiązanie nie tylko zapobiega odleżynom, ale również ogranicza rozwój i wspomaga leczenie tych, które już się pojawiły. Grubość materaca może wynosić 5-20 cm. Podobne funkcje spełnia odpowiednio wyprofilowana poduszka na odleżyny, idealna dla osób poruszających się na wózku.
Sprzęt specjalistyczny do opieki nad obłożnie chorym jest kosztowny, dlatego warto poprosić lekarza o wystawienie wniosku o dofinansowanie zakupu z NFZ.
Jak jeszcze zapobiegać odleżynom?
Dobrze dobrane łóżko i materac to większy komfort i bezpieczeństwo zarówno dla chorego, jak i opiekuna. Jednak nie tylko sprzęt zapobiega powstawaniu ognisk zapalnych. Istotną rolę gra codzienna obserwacja i pielęgnacja, która obejmuje:
- staranną dbałość o higienę
- zmianę pozycji w łóżku i stosowanie podpórek, a jeśli chory jest na siłach – ograniczenie leżenia
- częste zmiany odzieży, szczególnie zabrudzonej lub przepoconej, wybieranie przewiewnych
- ubrań z bawełny i unikanie sztucznych materiałów
- zapewnienie właściwej wentylacji pomieszczeń, w których przebywa chory
- dbanie o zdrową dietę i nawadnianie organizmu
- wnikliwą obserwację objawów (bóle, duszności, przykurcze)
- zapobiegawcze stosowanie opatrunków w miejscach narażonych na stały ucisk – świetnie sprawdzają się te oparte o technologię hydrokoloidową (takie jak Granuflex, Granuflex Extra Thin), spełniające zarówno rolę profilaktyczną, jak i przyspieszającą gojenie niewielkich ran.